Στο δυτικό τμήμα της κεντρικής πεδιάδας και 22 περίπου χιλιόμετρα δυτικά της πρωτεύουσας, ξεπροβάλλει το Ακάκι, μια Κοινότητα με φυσική ομορφιά και πολλά αξιοθέατα.

Περιδιαβαίνοντας κανείς στο Ακάκι, είναι βέβαιο πως θα παρατηρήσει την αρμονική συνύπαρξη του παλιού και του νέου. Από τη μια παραδοσιακές οικίες και από την άλλη κτίσματα μοντέρνας αρχιτεκτονικής.  Επίσης, θα συναντήσει σημεία πλούσια σε φυσική ομορφιά: τον ξακουστό ποταμό,       τοποθεσίες με αιωνόβια ελαιόδεντρα, καλλιεργούμενες εκτάσεις, καθώς και πολλά άλλα αξιοθέατα, ανάμεσά τους παλιοί νερόμυλοι, ελαιόμυλοι, βρύσες, ο Πύργος των Φράγκων και πέτρινα γεφύρια.

Ονομασία και Ιστορικά στοιχεία

Η ονομασία του χωρίου συνδέεται, σύμφωνα με τη Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια, με το όνομα του πρώτου ιδιοκτήτη και οικιστή της περιοχής, του Ακάκιου. Το όνομα αυτό ήταν συνηθισμένο κατά τους βυζαντινούς χρόνους.

Πρόσθετα, ο Καρούζης* αναφέρει πως το χωριό είναι σημειωμένο στους ενετικούς χάρτες ως Achaci  και πως, σύμφωνα με τον Μας Ματρί, παρουσιάζεται ως φραγκικό φέουδο με τις ονομασίες Acaqui, Achasi και Acachi. Ο τελευταίος μάλιστα αναφέρει πως το χωριό ήταν βασιλικό κτήμα και συμπληρώνει ο Μαχαιράς πως το Ακάκι κτίστηκε από τον βασιλιά Ερρίκο.

Ενδιαφέρουσα είναι η πληροφορία που μεταφέρει ο Καρούζης* και αντλείται μέσα από τα όσα γράφει ο Βουστρώνιος για τον πληθυσμό του Ακακίου περί τα τέλη του 15^ου αιώνα. Ειδικότερα, το 1470 όταν η Κύπρος ήταν αντιμέτωπη με θανάσιμο λοιμό, ο Βουστρώνιος μετέφερε τους υγιείς στο Ακάκι.

Εξίσου ενδιαφέρουσα είναι και η ιστορία που παραθέτει ο Καρούζης*, η οποία σχετίζεται με τον βασιλιά Πέτρο που είχε έπαυλη στο Ακάκι. Ειδικότερα, όπως μεταφέρει ο Καρούζης* από τον Λεόντιο Μαχαιρά, κατά την περίοδο της φραγκοκρατίας ο βισκόντης(τίτλος αξιωματούχου)  Ερίκος Γιβλέτ, αφέντης του Μενοίκου, είχε δυο παιδιά, τον Ιάκωβο και τη Μαρία. Αυτός πήρε δυο όμορφα κυνηγετικά σκυλιά, τα οποία και χάρισε σε ένα από τα παιδιά του, στον Ιάκωβο. Αυτά αποτέλεσαν και το λόγο που ήρθαν σε ρήξη ο βασιλιάς Πέτρος με τον βισκόντη Γιβλέτ. Συγκεκριμένα, όταν ο υπηρέτης του τελευταίου πέρασε από την έπαυλη του πρώτου μαζί με τα δυο σκυλιά, ο γιός του βασιλιά Πέτρου τα ζήτησε προσφέροντας μια γενναία αποζημίωση.  Ο βασιλιάς, όταν πληροφορήθηκε για το πιο πάνω περιστατικό, θέλησε να ικανοποιήσει την επιθυμία του γιού του, γι’ αυτό και τα ζήτησε και ο ίδιος από τον βισκόντη. Ο τελευταίος όμως αρνήθηκε να του τα προσφέρει λέγοντάς του πως δεν θα ήθελε να τα στερήσει από τον γιό του, γιατί τα αγαπούσε πολύ. Η άρνηση αυτή προκάλεσε την έντονη οργή του βασιλιά. Ο Γιβλέτ στερήθηκε το αξίωμα του βισκόντη και εξαναγκάστηκε να μεταβεί στην Πάφο. Η οργή του βασιλιά δεν εκτονώθηκε όμως με την επιβολή τιμωρίας στον Γιβλέτ.  Ο βασιλιάς τιμώρησε και τα παιδιά του Γιβλέτ. Αυτό το επεισόδιο αποτέλεσε και την αφορμή, για την εχθρότητα των ευγενών προς τον βασιλιά Πέτρο που κατέληξε και στη δολοφονία του.  Ανάμεσα στους δολοφόνους του βασιλιά  ήταν και ο Γιβλέτ, που, όπως χαρακτηριστικά γράφει ο Καρούζης*, «εκδικήθηκε τις οικογενειακές προσβολές και κακώσεις» (σ.123). 

Πληθυσμός και Ασχολίες

Ο πληθυσμός του Ακακίου ακολουθεί ανοδική πληθυσμιακή πορεία. Ο πίνακας παρουσιάζει την πληθυσμιακή πορεία του Ακακίου, από το 1881 έως το 2001.  Πέραν των στοιχείων που παρουσιάζονται στον πίνακα, αξίζει να αναφερθεί πως το 1960, σε σύνολο 1511 κατοίκων, οι 1355 ήταν Ελληνοκύπριοι και οι 156 Τουρκοκύπριοι. Πρόσθετα, σύμφωνα με τη Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια, το 1976, δυο χρόνια μετά την τουρκική εισβολή, στο χωριό εγκαταστάθηκαν 623 πρόσφυγες.

Όσον αφορά στις ασχολίες των κατοίκων του χωριού, η πιο σημαντική είναι η γεωργία. Οι κάτοικοι ασχολούνται με την καλλιέργεια διαφόρων ειδών, όπως σιτηρών, λαχανικών, οσπρίων, οπωροφόρων, εσπεριδοειδών και κτηνοτροφικών ειδών. Εκτός όμως από τη γεωργία, ανεπτυγμένη στο Ακάκι είναι και η κτηνοτροφία, κυρίως προβάτων και αγελάδων. Αυτό άλλωστε μαρτυρούν και οι κτηνοτροφικές μονάδες της περιοχής.   Ο υπόλοιπος πληθυσμός εργάζεται στην πρωτεύουσα.

Αναμφίβολα, στη συνεχή αύξηση του πληθυσμού συμβάλλουν κυρίως τα βελτιωτικά έργα που γίνονται στην Κοινότητα, η λειτουργία σχολείων –νηπιαγωγείου, δημοτικού, γυμνασίου-, η ύπαρξη Περιφερειακού Ιατρικού Κέντρου, Περιφερειακού Υγειονομικού Κέντρου, Περιφερειακού Κτηνιατρικού Σταθμού, ταχυδρομείου, χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων αλλά και διάφορων καταστημάτων.

Εκκλησίες

Στο χωριό υπάρχουν πολλές εκκλησίες. Η κύρια εκκλησία του χωριού είναι η εκκλησία της Παναγίας Χρυσελεούσης. Οι υπόλοιπες εκκλησίες είναι: της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, της Αγίας Βαρβάρας¸ του Αποστόλου Παύλου, του Αγίου Δημητριανού, της Αγίας Παρασκευής και του Αγίου Γεωργίου.  Περισσότερα: Εκκλησίες

Πηγές:
*Γιώργος Καρούζης, Περιδιαβάζοντας την Κύπρο, Λευκωσία (Πόλη και Επαρχία), Λευκωσία 2002
Γεώργιος Μ. Μανωλούδης,  «ΑΚΑΚΙ- Ιστορία και Παράδοση», Απρίλιος 2001
Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια, τ. 10, εκδόσεις Φιλόκυπρος, Λευκωσία 1987